Bart van der Sloot
Wie heeft recht op privacy?
De klassieke aanname in de privacytheorieën is dat individuen zich kunnen beroepen op een recht op privacy om hun individuele belangen te beschermen. Een van de kernpijlers in mijn onderzoek is dat niet alleen individuen zich kunnen beroepen op het recht op privacy; ook groepen en rechtspersonen zouden zich moeten kunnen beroepen op dit recht. Ook heb ik aangetoond dat privacy en gegevensbescherming oorspronkelijk slechts in geringe mate betrekking hadden op subjectieve rechten van natuurlijke personen. Ik ben van plan om meer te schrijven over grensgevallen: kunnen overledenen zich beroepen op privacy, ongeboren kinderen, staten en dieren? Een tweede thema in mijn werk levert kritiek op de veronderstelling dat privacy alleen dient om individuele belangen te beschermen (klik voor meer daarover hier).
Dit artikel geeft een kritische bespreking van de rol van het individu, zijn belangen en rechten en het begrip informed consent in het Europese gegevensbeschermingsrecht.
De AVG bevat een aantal specifieke verplichtingen en rechten om de belangen van de burger en de consument te beschermen en voorziet in verregaande bevoegdheden voor overheidsinstanties om deze regels te handhaven.
Dit druist echter niet alleen in tegen het oorspronkelijke doel van en de ratio achter de regels inzake gegevensbescherming, maar bovendien lijkt een grotere nadruk op de belangen van de consument en het recht op controle van persoonsgegevens een ontoereikend om de huidige problemen in verband met Big Data op te lossen.
Hebben groepen het recht om hun groepsbelang ten aanzien van privacy te beschermen? Het algemene doel van het boek is om het meest recente onderzoek naar de nieuwe uitdagingen van de datatechnologieën te presenteren. Het zal een overzicht bieden van de sociale, ethische en juridische problemen die zich voordoen bij groepsprofilering, big data en data-analyse en van de verschillende benaderingen en methoden die kunnen worden gebruikt om deze in te kaderen. Op die manier zal het de lezer helpen om een beter begrip te krijgen van de ethische en juridische vraagstukken die aan groepsprofilering verbonden zijn. Het boek brengt eerst het huidige en toekomstige gebruik van nieuwe datatechnologieën in kaart en verduidelijkt de beloften en gevaren van groepsprofilering in reële situaties. Vervolgens wordt een balans opgemaakt van de mate waarin het huidige juridische paradigma het recht op privacy en gegevensbescherming aan groepen toekent en worden mogelijke routes voor vervolgstappen besproken. Tot slot worden in een nawoord de conclusies van de verschillende auteurs bij elkaar gebracht en worden de toekomstperspectieven voor de regulering van nieuwe datatechnologieën besproken.
Het boek 'Group Privacy' is geredigeerd door Linnet Taylor, Luciano Floridi en Bart van der Sloot. Download een draft van het boek hier of koop het boek hier.
Dit artikel bespreekt in hoeverre rechtspersonen een beroep op het recht op privacy en gegevensbescherming kunnen doen in Europa.
Privacy- en gegevensbeschermingsregels worden meestal begrepen als instrumenten om het individu te beschermen tegen opdringerige overheden en nieuwsgierige bedrijven. Deze rechten garanderen onder andere de individuele vrijheid, persoonlijke autonomie en menselijke waardigheid van een burger. Steeds vaker kunnen rechtspersonen echter ook een beroep doen op het recht op privacy en gegevensbescherming.
Prima facie lijkt het moeilijk om deze trend te verzoenen met de standaard interpretatie van privacy en gegevensbescherming, aangezien rechtspersonen geen vrijheid, persoonlijke autonomie of menselijke waardigheid genieten en het niet direct duidelijk is waarom zakelijke belangen zouden moeten worden beschermd op grond van de regels inzake privacy en gegevensbescherming. Bij nader inzien lijkt deze benadering echter vrij onproblematisch.
Het huidige mensenrechtenkader in het algemeen en het privacyparadigma in het bijzonder is gebaseerd op het individu op een drievoudige wijze: (1) het geeft hem een subjectief recht, (2) om zijn persoonlijk belang te beschermen en (3) de uitkomst van een rechtszaak wordt bepaald door het individuele belang af te wegen tegen een maatschappelijk belang. Big Data-processen draaien echter niet om individuen; ze richten zich op grote groepen en hebben een impact op de samenleving in het algemeen. De focus op het individu en zijn belangen raakt daardoor steeds meer achterhaald. Om dit te verhelpen hebben privacywetenschappers gesuggereerd om privacy te herformuleren als een groepsrecht, een maatschappelijk belang of een voorwaarde voor een democratische samenleving. De focus op andere dan individuele belangen heeft uiteraard invloed op de manier waarop rechten en rechtsvorderingen worden toegekend, hoe regels worden gehandhaafd en hoe de uitkomst van rechtszaken wordt bepaald. In deze bijdrage wordt ingegaan op de verschillende suggesties die zijn gedaan en wordt bepaald in hoeverre deze het huidige privacyparadigma kunnen verbeteren.
Andere Wetenschappelijke Publicaties
Kan het datasubject ook een verantwoordelijke zijn ten aanzien van zichzelf?
Download het redactionele commentaar hier